Materiały do grawerowania

Przy wykonywaniu dyplomów używamy wielu różnych materiałów. O tych najczęściej stosowanych chciałbym tutaj opowiedzieć.

  1. MDF, podkłady z MDFu
  2. Laminat Grawerski – tabliczki i płytki tekstowe
  3. Blachy do nadruku
  4. Blachy do grawerowania
  5. Sklejka
  6. Szkło
  7. Skóra sztuczna i naturalna

1. MDF i HDF

Co to jest za materiał ?

Te dwa skróty oznaczają płytę pilśniową dość mocno sprasowaną. Płyta pilśniowa to materiał który kojarzy się raczej z byle czym, co się rozpada w rękach i nie wytrzymuje pierwszego deszczu. Dawno, dawno tak bywało. Ale dzisiaj to zupełnie inny materiał.  A co to konkretnie jest ? Odpad drewniany zmielony na coś w rodzaju drobniutkich włókienek z dodatkiem chemii zostaje pod ciśnieniem sprasowany. I wtedy tworzy materiał znany wszystkim z paneli podłogowych, mebli kuchennych, listew ozdobnych. Jeżeli jest średnio sprasowany to powstaje płyta MDF – czyli z angielskiego Medium Density Fiberboard, a jeżeli sprasowanie jest bardzo silne a materiał bardzo twardy (jak panele podłogowe), to powstaje płyta HDF- z angielskiego High Density Fiberboard. Taka płytę okleja się fornirami, ozdobnymi foliami, specjalnymi papierami i w ten sposób nadaje się ładny wygląd powierzchni. No, a możliwości wzorów i kolorów są nieograniczone.
Na zewnątrz wygląda pięknie, ale środek to szaro-brązowy, bury materiał. Tylko tego środka nikt nie ogląda, więc to nie ma znaczenia.

Co się z tego robi ? gdzieś to widziałem ?

Płyty z MDFu można wytłaczać w różne kształty – tak jak widzicie fronty meblowe w kuchennych szafkach, drzwiach do pokojów, czy w naszych podkładach do dyplomów. Można je frezować , wyginać, malować, są bardzo wytrzymałe i trwałe…

Wady ?

Niestety mają też wady. W większości płyty HDF i MDF są mało odporne na wilgoć – chociaż bywają specjalne płyty wilgocioodporne. Dlatego podkładów do dyplomów nie można stosować na zewnątrz.
Do wykończenia powierzchni płyt meblowych albo do paneli podłogowych stosuje się bardzo twarde okleiny. Ale one są proste i nieskomplikowane. Ponieważ są twarde to  są sztywne i nie nadają się do powierzchni zaokrąglonych i zakrzywionych.

Podkłady do dyplomów

A podkład do dyplomu ma zaokrąglone krawędzie. Więc aby go okleić trzeba zastosować coś miękkiego, dobrze przylegającego do krzywizny. Takim materiałem są specjalne cienkie folie i papiery zadrukowane wzorem imitującym drewno. W taki sposób uzyskuje się drewnopodobny wygląd podkładu do dyplomu. Może z powodu tego wyglądu wielu ludzi mówi o nich „deski”.
Też czasem używam tego określenia. Takie deski wyglądają ozdobnie, ale ich powierzchnia jest dość delikatna. Trzeba uważać na zarysowania – bo stosunkowo łatwo nieodwracalnie uszkodzić taki dyplom. Trzeba mieć świadomość, że to cienka i delikatna okleina na solidnym podłożu.

Jak zadbać o taki podkład do dyplomu ?

W domu czy biurze trzeba jednak od czasu do czasu zrobić porządek… i co wtedy z dyplomem?
Nic szczególnego. Miękka szmatka, leciutko wilgotna (ale nie mokra!) nie uszkodzi podkładu do dyplomu. Za to z nożykami, drapakami, szczotkami, proszkiem do szorowania – lepiej nie podchodzić.
Czyli odkurzamy tak aby nie zadrapać, przecieramy delikatnie szmatką…i wystarczy.



2. Laminaty grawerskie

Co to jest za materiał ?

Laminaty grawerskie to rodzaj plastiku specjalnie przystosowany do grawerowania.
Niektóre z nich wyglądają jak metal – złoty lub srebrny. I patrząc na nie trudno powiedzieć, że to nie jest prawdziwy metal. Po prostu wyglądają jak autentyczny mosiądz, stal albo aluminium.

Dlatego bardzo dobrze nadają się do wykonywania dyplomów grawerowanych.
Opowiem o nich trochę więcej.

Laminat to plastik ?

Tak, dla wielu ludzi najważniejsze jest to, że to plastik. Ale plastików są tysiące rodzajów, więc to niewiele wyjaśnia.
Do produkcji laminatów grawerskich używa się tworzyw podobnych do pleksy lub ABS-u.
Nie chcę wchodzić w szczegóły chemii, bo to jest bardzo skomplikowane i te tworzywa mogą się znacznie różnić. Ale taki materiał musi być stosunkowo elastyczny, musi się łatwo ciąć laserem lub piłą, musi się łatwo grawerować frezem albo wypalać laserem, krawędź po obróbce musi być gładka i czysta, i nie może wydzielać przy tym toksycznych gazów. A w dodatku materiał musi być odporny na wyższą temperaturę i działanie słońca i wilgoci. No, bo robi się z niego tabliczki znamionowe do maszyn, tabliczki informacyjne umieszczane w miejscach gdzie jest wilgoć i gorąc, abo wywieszane wprost na słońcu. Zrobienie takiego plastiku nie jest proste i tanie. Dlatego tylko kilka dużych firm opanowało produkcję. Na świecie liczy się dosłownie dwóch producentów. No może trzech. Zapewne są jacyś mali wytwórcy, ale mało kto o nich słyszał.

I jeszcze jedna rzecz- przy takim rozrzucie zastosowań i wymagań nie ma materiału który by był idealny na wszystko. Dlatego są różne rodzaje laminatów, o innych przeznaczeniach. Np laminaty zewnętrzne, albo odporne na temperatury.
Więc tak, to jest plastik …ale nie taki prosty plastik

Jak zrobiony jest laminat grawerski ?

Taki standardowy laminat grawerski to arkusz tworzywa złożony z dwóch warstw (czasem z trzech, ale to rzadkość).
Dolna warstwa jest grubsza, to ona odpowiada za wytrzymałość, sztywność, a przede wszystkim nadaje kolor graweru, czyli rysunku albo napisu.
Na górze (z tej strony którą ogląda użytkownik) jest cieniutka warstewka dająca odpowiedni kolor tabliczki. To naprawdę cienka warstwa, bo może mieć od 1/10 mm do 1/100 mm.
Przykładowo dolna warstwa może być czarna i ma grubość 1,6mm, a górna jest żółta i ma grubość 0,1mm. Jeżeli urządzeniem grawerskim przebijemy się przez tą cienką żółtą warstwę, to pod nią zobaczymy czarne podłoże. W ten sposób na żółtym tle będzie widoczny czarny rysunek.
Takim urządzeniem może być laser, mechaniczna frezarka, albo nawet zwykły nożyk czy rylec.
Standardowe grubości laminatów to 1,6 mm lub 0,8mm. Ale spotyka się również cieńsze np 0,3mm 0,6mm. Takie cienkie są bardzo elastyczne, można je dopasować do zakrzywionych powierzchni. Są nawet folie do grawerowania.
Są też grubsze laminaty grawerskie, o grubości 3 mm. Ale te cienkie i grubsze to tylko niektóre kolory i niektóre rodzaje laminatów.

Kolory

Laminaty grawerskie produkowane są w kilkudziesięciu kolorach. Niestety, nie ma możliwości dobierania dowolnego koloru jak w drukarni. Trzeba zdać się na to co wychodzi z fabryki.
W ofercie największego producenta, firmy Rowmark, naliczyłem około 70 zestawień kolorystycznych. Zestawień – bo może być np. żółto czarny, albo żółto czerwony. Ale to nie wszystko, bo w niektórych rodzajach laminatów ilość kolorów to tylko kilka albo kilkanaście możliwości.
No ale są też bardzo nietypowe laminaty, z powierzchnią satynową, chropowatą, lustrzaną, odporne chemicznie, abo nieelektryzujące (do stosowania tam gdzie nie może być przeskoku ładunku elektrostatycznego, np. przy montażu elektroniki), są imitacje drewna, kamienia, marmuru, laminaty do podświetlania od spodu… W katalogu naliczyłem około 670 różnych laminatów.

No to ktoś może powiedzieć, że tego jest mnóstwo. No tak. Ale to tylko katalog. Natomiast jeżeli chce się zamówić, to już nie ma tak prosto. W ofercie dystrybutorów (hurtowni z materiałami do grawerowania) jest kilkanaście, no może kilkadziesiąt najczęstszych kolorów.
Inne można zamówić. Ale sprowadzenie na zamówienie kosztuje i trwa. No bo trzeba sprowadzać z USA (akurat Rowmark jest w Stanach, ale inny znany producent jest w Szwajcarii). A nawet tam niektóre laminaty są produkowane od czasu do czasu, gdy wpadnie jakieś większe zamówienie. I nie zawsze jakiś zapasik leży w magazynie. Cóż, trudno sobie wyobrazić, że fabryka przerwie produkcję dla zrobienia jednej formatki koloru który sprzedaje się raz na 5 lat. Niestety realia są takie, że w praktyce można liczyć na dość ograniczony wybór kolorów.

Kolory metaliczne

Takich kolorów nie da się uzyskać z jakiejkolwiek zwykłej farby. Każdy poznałby, że to malowany plastik.
Tak więc producenci robią inaczej. Na podłoże z czarnego tworzywa wprasowana jest cieniutka folia metalowa. Ponieważ to metal, to wygląda jak metal ! A że to cienizna, to nikt nie widzi. Użytkownik widzi tylko to co ma widzieć, czyli wierzchnią warstwę metaliczną.
Do produkcji dyplomów grawerowanych używamy właśnie takich laminatów. Czasem też używamy w statuetkach jako dodatek.

Takie metalizowane laminaty grawerskie wyglądają jak prawdziwy metal. Dla lepszego efektu mają efekt szczotkowania powierzchni. I człowiekowi nieobeznanemu z materiałami wyglądają na autentyczny metal. Dopiero gdy sobie odklei tabliczkę z dyplomu i zobaczy tył, to widzi co to jest. No ale nikt normalny nie zrywa tabliczek z dyplomów.

Co z trwałością ?

Jeżeli dyplomy grawerowane są wystawione w domu czy biurze, to przez wiele lat nie zmienią wyglądu. Dlaczego ? Bo podkładom może zaszkodzić wilgoć, a laminatom światło słoneczne. A w normalnych pomieszczeniach takie czynniki nie występują.

Jeżeli tabliczka wykonana jest z laminatu złotego wewnętrznego, to wewnątrz będzie trwała przez lata. Wystawiona na słońce, ale tak że to słońce będzie przez pół dnia prażyło bezpośrednio na nią, po roku ze złotej zrobi się srebrna. Jeżeli tego słońca będzie mało, to po kilku latach złoty zacznie robić się srebrny.
Ale można tabliczkę zrobić ze złotego zewnętrznego laminatu. Taki materiał ma warstwę ochraniającą przed promieniowaniem UV, no i wytrzymuje wiele lat. Trudno mi powiedzieć ile, bo najstarsze tabliczki jakie obserwuję mają dopiero po około 20 lat. Co będzie za kolejne 20 nie wiem.

Taki zewnętrzny laminat jest ciemniejszy i mniej kontrastowy, więc na dyplomy grawerowane się nie zawsze nadaje. Większość klientów woli jaśniejsze złoto i większy kontrast.
Dlatego standardowo używamy na dyplomy laminatów wewnętrznych, jaśniejszych.

Shopping Cart
Scroll to Top